Ana içeriğe atla

Tarımsal Üretimde Geleneksel Yöntemlerin Ötesine Geçiş: Rejeneratif Tarım [Makale]

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM

Tarım Ekonomisi Dergisi | Derleme 
Yıl 2024, Cilt: 30 Sayı: 2, 197 - 205, 27.12.2024
Merve Mürüvvet DAĞ [1], Hasan YILMAZ [1]
[1] Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Ekonomisi Bölümü, 32200, Çünür, Isparta, Türkiye

ÖZET

Amaç: Geleneksel tarım yöntemlerinin, doğal kaynakların aşırı kullanımı, sera gazı emisyonu, toprak sağlığı, toprak korunması, toprak erozyonu, biyoçeşitlilik kaybı ve su kirliliği gibi bazı çevresel sorunlara neden olduğu bilinmektedir. Bu negatif etkileri azaltmak ve gelecek nesillere sağlıklı bir dünya bırakmak için ortaya atılan çözümlerden biri olan rejeneratif tarım; toprak sağlığını, biyolojik çeşitliliği ve ekosistem hizmetlerini iyileştirmeyi amaçlayan, dışsal girdilere bağımlılığı azaltarak karbon tutulumu gibi ekosistem hizmetlerini artıran bir tarımsal üretim yaklaşımıdır. Bu çalışmada rejeneratif (yenileyici) tarım kavramına ilişkin yapılan tanımlar, rejeneratif tarım ile ilgili yapılan çalışmaların tarihsel gelişiminin incelenmesi, rejeneratif tarımın neyi amaçladığı ve sürdürülebilirlik ile ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır.

Tasarım/Metodoloji/Yaklaşım: Bu amaç doğrultusunda, ikincil verilere ve literatüre dayalı bulgular sistematik olarak incelenmiş ve rejeneratif tarımın tanımı, amaçları ve kapsamları üzerine yapılan çalışmalar detaylı bir şekilde ele alınmıştır.

Bulgular: Çalışmada, rejeneratif tarımın temel amaçlarının; toprak koruma sistemlerinin geliştirilmesi, topraktaki besin maddesi miktarının artırılması, toprak yapısının iyileştirilmesi ve biyoçeşitliliğin artırılması olduğu sonucuna varılmıştır. Rejeneratif tarımla ilgili yapılan çalışmaların sayısı, özellikle son on yılda belirgin bir şekilde artmıştır. Yapılan araştırma sonucunda bu yaklaşımın, iklim değişikliğine uyumu kolaylaştırdığı, tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanmasına, çevresel sürdürülebilirlik ve tarımın gelecekteki arz güvenliğini sağlama üzerine olumlu etkilere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Rejeneratif tarım yaklaşımının benimsenmesi ve çevre dostu tarımsal üretim tekniklerinin uygulanması ile daha sürdürülebilir bir tarımsal üretime ulaşabilmek mümkün olabilecektir.

Özgünlük/Değer: Literatürdeki çalışmaların çoğunun, rejeneratif tarım kavramını ve bu kavram kapsamında toprak kalitesinin artırılmasını incelediği belirlenmiştir. Bu çalışmada; rejeneratif tarım kavramına ilişkin yapılan tanımların, rejeneratif tarım ile ilgili yapılan literatür çalışmalarının tarihsel gelişiminin incelenmesi, rejeneratif tarım amaçları ve sürdürülebilirlik ile ilişkisinin ortaya konulması diğer çalışmalardan farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Rejeneratif tarım, sürdürülebilirlik, tarımsal üretim, toprak sağlığı

SONUÇ VE ÖNERİLER

Bu çalışma, günümüzde şiddeti artan küresel ısınmanın yol açtığı iklim değişikliğine uyumu kolaylaştırıcı, sera gazı emisyonunu azaltıcı etkisi olan ve gelecekte üzerinde daha fazla çalışma yapılması beklenen rejeneratif tarımın öneminin ve potansiyelinin altını çizerek, Türkçe literatüre katkı sağlayarak ülkemizdeki bilinirliğinin artmasına, tanım olarak anlaşılmasına, farklı disiplinler arası çalışmalara yönelik gelecekteki araştırmalar ve politika geliştirme çalışmaları için bir temel oluşturmayı amaçlamıştır.

Rejeneratif tarım doğal süreçlere dayanan bir tarımsal üretim stratejisidir. Toprak sağlığının iyileştirilmesi ve korunması, biyoçeşitliliğin artırılması ve çevresel sürdürülebilirlik gibi belirli amaçları barındırmaktadır. Bu çalışmada, geleneksel üretim yöntemlerinin çevresel etkilerine odaklanarak rejeneratif tarım ile ilgili yapılan çalışmaların tarihsel gelişimi, rejeneratif tarımın amaçları ve sürdürülebilirlik ile ilişkisi incelenmiştir. Yaklaşık son 10 yıldır rejeneratif tarım ile ilgili yapılan çalışma sayılarındaki artış, bu yaklaşımın daha fazla kabul gördüğünü göstermektedir.

Rejeneratif tarım, sürdürülebilir tarımın bir alt kümesidir. Bu yaklaşımın temel amacı çevresel ve sosyal maliyetleri gözeterek doğal kaynakların kendini yenileyebilme potansiyelinin korunması ve tarımsal ekosistemlerin geliştirilmesidir. Yapılan araştırma sonucunda bu yaklaşımın, tarımsal üretimde sürdürülebilirliğin sağlanmasına ve çevresel sürdürülebilirlik ve tarımın gelecekteki güvenliğini sağlama üzerine olumlu etkilere sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu yaklaşımın benimsenmesi ve uygulanması hem çiftçilerin hem de çevrenin durumunu iyileştirebilecek bir potansiyele sahiptir. Ancak, bu amaçlara ulaşmak için uluslararası iş birliği ve politika desteği gerekmektedir. 

Rejeneratif tarım temel olarak toprak sağlığının korunması, toprak flora ve faunasını da içeren biyoçeşitliliğin de korunarak toprağın verim kabiliyetinin uzun süreli sağlanması çalışmalarını kapsamaktadır. Ancak bu şekilde sürdürülebilir tarım ve gıda güvencesinin sağlanabilmesi mümkün olabilecektir. Bu sayede çiftçiler çevresel ve ekonomik risklere karşı daha dirençli hale gelebileceklerdir. Bu anlamda somut bir öneri olarak, Türkiye’de özellikle ikinci ürün tarımının yapıldığı bölgelerde toprak sağlığını bozan yoğun kimyasal gübre kullanımın ve anız yakmanın önlenmesi, azaltılmış toprak işleme tekniklerinin kullanımı, yanlış sulama tekniklerinin terkedilmesi toprak sağlığı açısından önem arz etmektedir. Bu yönde denetleyici ve düzenleyici tarım çevre politikalarının tasarlanması, rejeneratif tarım konusunda atılacak önemli adımlar olacaktır.

Türkiye’de tarım çevre ilişkileri bakımından daha sürdürülebilir bir tarımsal üretim ve gıda güvencesi için iklim değişikliğine adaptasyonu kolaylaştırıcı, toprak ve su kaynaklarını koruyucu üretim tekniklerinin uygulandığı bir tarımsal üretim yaklaşımı olan rejeneratif tarım uygulamaları hakkında yayım elemanları ve çiftçiler için tarımsal eğitim ve yayım programlarının hazırlaması ve uygulanması önem arz etmektedir.

MAKALENİN TAMAMI ⬇️

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com

TARIMSAL ÜRETİMDE GELENEKSEL YÖNTEMLERİN ÖTESİNE GEÇİŞ: REJENERATİF TARIM | Tarım Ekonomisi Dergisi, 2024 | Derleme | Merve Mürüvvet DAĞ, Hasan YILMAZ - www.KORUYUCUTARIM.com
Kaynak:

PDF Dosyası:

PDF Görüntüleyici ⤵️

MAKALENİN PDF DOSYASI AŞAĞIDA GÖRÜLMÜYORSA SAYFAYI TEKRAR YÜKLEMEK İÇİN LÜTFEN TIKLAYIN. (Bazı cihazlarda PDF görüntüleyici açılmayabilir.)

 

En çok okunan yayınlar

Fransa’da Permakültür ve Onarıcı Tarım Eğitimi [Son Başvuru: 24 Şubat 2025]

FRANSA’DA PERMAKÜLTÜR VE ONARICI TARIM EĞİTİMİ  | Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ( Bugday.org ) Son Başvuru Tarihi :  24 Şubat 2025 📆 Eğitim Tarihleri : 1 - 12 Haziran 2025  📍 Eğitim Yeri : Tourves (Var), Fransa Eğitim Dili : İngilizce 🌱 Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği olarak proje ortaklarından biri olduğumuz “Growing and Nurturing Our Ecosytems” Erasmus+ Gençlik Çalışanları Hareketliliği Projesi kapsamında düzenlenecek onarıcı tarım ve permakültür eğitimi için katılımcılar arıyoruz.  🌱 Eğitim, Permalab işbirliği ile, 1-12 Haziran 2025 tarihlerinde, Fransa’nın Tourves (Var) bölgesindeki “Jardin forêt des étangs” orman bahçesinde gerçekleşecek. Bu yoğun uygulamalı ve kapsayıcı eğitimde, permakültür tasarımının temelleri, ekolojik bahçecilik teknikleri, su yönetimi, naturopati ve çok daha fazlası ele alınacak. 🌱 Eğitime Türkiye, İtalya, İspanya, Portekiz ve Fransa’dan, gençlerle çalışan, 20-60 yaşları arasında toplam 20 kişi katılacak. Tüm pr...

BUÜ’de TÜMBİFED Uluslararası Sürdürülebilir Tarım Zirvesi Düzenlendi

BURSA ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ’NDE TÜMBİFED ULUSLARARASI SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM ZİRVESİ DÜZENLENDİ Bursa Uludağ Üniversitesi’nde (BUÜ) düzenlenen Uluslararası Sürdürülebilir Tarım Zirvesi ’nde, Türk dünyasının tarımda küresel güç olma vizyonu ele alındı. Fen-Edebiyat Fakültesi’nde gerçekleştirilen programa BUÜ Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Cafer Çiftci, Tarım Eski Bakanı Faruk Çelik, TÜMBİFED Başkanı Mehmet Hüsrev, bürokratlar, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, akademik ve idari personel ile çok sayıda öğrenci katıldı. Programda konuşan Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Cafer Çiftci; “Önemli bir programa ev sahipliği yapıyoruz. Günümüzde tarım, dünyanın geleceği açısından en önemli konuların başında geliyor. Tarih içerisinde gıda arzının güvenliği olmuştur. Bu gıda arzının güvenliği mevzusu, gelecekte iklim değişikliği, suyun giderek azalması ve nüfusun hızlı artışı sebebiyle büyük bir problem olarak gözüküyor. Tahminlere göre 2050 yılında dünya nüfusu 10 milyar olacak. Bu nüfusu beslemek, ia...

Doğal Tarım / Agroekoloji [Kitap]

DOĞAL TARIM / AGROEKOLOJİ Aşağıdaki yazı, " Doğal Tarım " kitabının yazarı Mehmet Karlı'nın SARAYMEDYA sitesindeki, 20 Şubat 2025 tarihli köşe yazısından alıntıdır. “Doğa bize her şeyi öğretir yeter ki dinlemesini bilelim." Günümüzde, tüketim alışkanlıklarımız ve çevreye verdiğimiz zarar, gezegenimizin geleceğini tehdit ediyor. Bu durum, bizi daha sürdürülebilir ve sağlıklı yaşam arayışlarına yöneltiyor. Doğal tarım, bu arayışın en önemli cevaplarından biri. Koruyucu Tarım Derneği Başkanı ve yıllardır tarımla içe içe olan birisi (olarak) tecrübelerimizi anlattığımız  DOĞAL TARIM kitabı yayınlandı. Bu kitapta, doğal tarımın temel prensiplerini, uygulamalarını ve faydalarını anlaşılır bir dilde anlatmayı amaçladık. Hem yeni başlayanlar hem de deneyimli çiftçiler için faydalı olacak bilgiler içeren bu çalışmada, toprağın canlılığını korumak, kimyasal kullanımı en aza indirmek ve sağlıklı besinler üretmenin yollarını bulacaksınız. Uzun yıllardır tarımla iç içe yaşayan...

Fikirden Hasada: Tarımda Girişimcilik ve İnovasyon Kampı Başlıyor [#2] | Başvurular 20 Haziran – 8 Aralık 2025 tarihleri arasında devam edecek

FİKİRDEN HASADA: TARIMDA GİRİŞİMCİLİK VE İNOVASYON KAMPI BAŞLIYOR Gençlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, tarım sektöründe yenilikçi girişimciliği teşvik etmek amacıyla “ Fikirden Hasada : Gençler İçin Tarımda Girişimcilik ve İnovasyon Programı ”nı hayata geçiriyor. Bu yeni program, gençlerin tarım alanındaki yaratıcı fikirlerini geliştirmelerine ve projelerini fikir aşamasından hasat aşamasına kadar hayata geçirmelerine destek olmayı hedefliyor. Hedef kitle : Programa, tarım ve girişimcilik konularına ilgi duyan 16-25 yaş arası tüm gençler başvurabilecektir. Özellikle tarım teknolojileri, sürdürülebilir tarım ve kırsal kalkınma gibi alanlarda yenilikçi fikirlere sahip genç girişimci adaylarının katılımı teşvik edilmektedir. Başvuru süreci ve tarihleri : Başvurular 20 Haziran – 08 Aralık 2025* tarihleri arasında devam edecek. Eğitim içeriği : Program kapsamında tarımda girişimcilik ve inovasyona dair kapsamlı bir eğitim verilecektir. Katılımcılar; akıllı tarım teknolojileri, sürdürülebi...

İstanbul Üniversitesi Tarımsal Sürdürülebilirlik Sertifika Programı

TARIMSAL SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SERTİFİKA PROGRAMI Tarımsal sürdürülebilirlik, tarım faaliyetlerinin uzun vadede çevresel, ekonomik ve sosyal açıdan dengeli ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlayan bir yaklaşımdır. Eğitim Tarihleri SON BAŞVURU TARİHİ :  27 Haziran 2025 Eğitim Başlama Tarihleri: 20 Haziran - 25 Temmuz Sınav Tarihleri: 18 Temmuz - 25 Temmuz Eğitim Süresi: 1 AY Öne Çıkanlar • Üniversite Onaylı e-Devlet'te Sorgulanabilir Belge • Bilgisayar, Telefon ve Tabletten Erişim • Sektör İhtiyaçlarına Uygun Gelişim Programları Tarımsal Sürdürülebilirlik Nedir? Tarımsal sürdürülebilirlik, doğal kaynakları koruyarak, çevresel etkileri azaltarak ve ekonomik olarak verimli bir şekilde tarım yapma pratiğidir. Bu kavram, uzun vadeli tarımsal üretim sistemlerinin sağlıklı, çevre dostu ve toplum yararına olmasını sağlar. Tarımsal Sürdürülebilirlik Sertifika Programı, katılımcılara tarım sektöründeki sürdürülebilir uygulamaları ve stratejileri öğretir. Bu eğitim, çevreyi koruma, kaynakla...

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi'nde Toprak İşlemesiz Tarım Uygulamaları Çiftçiye Model Oluyor [Video]

Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ile GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliğinde, Akçakale İşletmesi’nde başlatılan toprak işlemesiz (anıza doğrudan) mısır ekimi demonstrasyon çalışmaları başarıyla devam ediyor. Yürütülen çalışma, bölgede sürdürülebilir tarım tekniklerinin yaygınlaştırılması adına önemli bir örnek teşkil ediyor. Geçtiğimiz ay buğday hasadının hemen ardından toprak işlenmeden doğrudan anıza mısır ekimi yapılan 10 dekarlık deneme alanında, mısırlar 50 cm boya ulaştı. İlk bakım aşamaları kapsamında çapalama, üst gübreleme ve yabancı ot mücadelesi başarıyla tamamlandı. Çalışmalar, Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesi ve GAP Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne bağlı uzman ziraat mühendislerinin yerinde gözlemleri ve teknik denetimleri eşliğinde titizlikle sürdürülüyor. Uygulanan modern tarım yönteminin hem verimlilik hem de toprak sağlığı açısından önemli kazanımlar sunduğu gözlemleniyor. Tarımsal Hizmetler Dairesi Başkanı Halil Hatipoğlu, yürütülen demonstrasy...

Türkiye’de Koruyucu Toprak İşleme ve Doğrudan Ekimin Benimsenmesi ve Yaygınlaştırılması için Atılması Gereken Adımlar [Makale]

TÜRKİYE’DE KORUYUCU TOPRAK İŞLEME VE DOĞRUDAN EKİMİN BENİMSENMESİ VE YAYGINLAŞTIRILMASI İÇİN ATILMASI GEREKEN ADIMLAR Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, Araştırma Makalesi Yıl 2016, Cilt: 12 Sayı: 4, 243 - 253, 14.10. 2016 Ahmet ÇELİK Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Makinaları ve Teknolojileri Mühendisliği Bölümü, Erzurum   Özet :  Genel olarak doğal kaynakları ve çevre korumayı amaçlayan ve sürekli verimliliğe odaklanan koruyucu tarım ; toprak işlemeyi azaltan, değiştiren veya tamamen ortadan kaldıran yöntemlerden birini içermektedir . Tarımsal ekosistemi yönetmede önemli bir yaklaşım olarak da ön plana çıkan koruyucu tarım , dünya genelinde yaklaşık olarak 157 milyon hektar alan üzerinde yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. En hızlı ilerleme bitkisel üretim alanlarının yaklaşık %60’ında bu uygulamalara yer veren Güney Amerika’da ortaya çıkmıştır. Dünya genelinde bu uygulamanın yapıldığı ülkeler ve coğrafi konumları dikkate alındığında, koruyucu toprak işleme ve do...

Edirne’de Büyük Fuar Başlıyor

Edirne’de 24. Edirne Tarım, Hayvancılık, Sanayi, Ticaret, Otomotiv ve Gıda Fuarı, geniş bir katılımla gerçekleştirilecek. Fuar, 23 - 26 Şubat tarihleri arasında Edirne Ulus Pazarı’nda yapılacak. 24. Edirne Tarım, Hayvancılık, Sanayi, Ticaret, Otomotiv ve Gıda Fuarı’nın resmi açılışı, 24 Şubat 2025 Pazartesi günü saat 14.00’da gerçekleşecek. Açılış törenine Vali Yunus Sezer, Belediye Başkanı Filiz Gencan Akın ile Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Sezai Irmak’ın katılması bekleniyor. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Edirne Ticaret ve Sanayi Odası, Edirne Belediyesi katkıları ve Renkly Fuarcılık organizasyonu gerçekleşecek fuara geniş katılım olması bekleniyor. Edirne Ticaret ve Sanayi Odası, sektör temsilcileri ve Edirne halkını fuara davet etti.  Haber: Ergin Yıldız Kaynak: Edirne Yenigün https://edirneyenigun.com/gundem/edirnede-buyuk-fuar-basliyor-49079/ FUAR HAKKINDA : 📅 23 - 26 Şubat 2025, Saat 10.00-20.00 📍 Fuar Alanı: Edirne Ulus Pazarı ve Fuar Alanı, Merkez / Edirne 🌐 htt...