Koruyucu Toprak İşleme, Doğrudan Ekim ve Türkiye’deki Uygulamaları

KORUYUCU TOPRAK İŞLEME, DOĞRUDAN EKİM VE TÜRKİYE’DEKİ UYGULAMALARI

Erdem AYKAS(1) Engin ÇAKIR(1) Harun YALÇIN(1) Bülent OKUR(2) Yıldız NEMLİ(3) Ahmet ÇELİK(4)

(1) Prof. Dr. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü 35100 Bornova-İZMİR

(2) Prof. Dr. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü 35100 Bornova-İZMİR
(3) Prof. Dr. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bitki Koruma Bölümü 35100 Bornova-İZMİR

(4) Doç. Dr. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü ERZURUM

ÖZET

Son yıllarda dünyada ve ülkemizde toprağın, suyun ve genel anlamda çevrenin korunmasının önemli olduğu bilinci hızla gelişmektedir. Bu düşünce sonucunda ülkemizde özellikle akademik çevreler, tarım makinaları yapımcıları ve üreticiler azaltılmış toprak işlemeye ve doğrudan ekime sıcak bakmaya ve bu konudaki çalışmalarını yoğunlaştırmaya başlamışlardır. Azaltılmış toprak işleme düşüncesi, üretimin her aşamasında enerji tasarrufu gerektiren tekniklerin kullanımına ve çevre korumaya yönelik önemli bir fikir olarak ortaya çıkmıştır.

Koruyucu tarım insanlığın gereksinim ve faaliyetlerinin çevre ve diğer canlı türleri üzerindeki uzun vadeli etkilerini dikkate alarak, doğru üretim yapma düşüncesidir. Bu üretim faaliyeti içinde özellikle yenilenemeyen veya yenilenmesi çok uzun yıllar alan doğal kaynakları korumak ve çevreyi bozulmaktan ve kirlenmekten koruyan yöntemleri uygulamak iki önemli düşünce olarak karşımıza çıkar.

Genel olarak koruyucu tarım, toprak işlemeyi azaltan, değiştiren ve ortadan kaldıran yöntemlerden birini içerir. Koruyucu tarım ve koruyucu toprak işlemede ürün artıkları (anız) yakılmaz ve yıl boyunca düzgün bir toprak üstü atık dağılımı sağlanır.

Enerjinin gittikçe pahalı hale gelmesi ve yoğun toprak işlemeyle artan erozyon, çiftçileri ve araştırmacıları alternatif toprak işleme yöntemlerine yöneltmiştir. Bu amaçla, geleneksel toprak işlemeye alternatif olarak koruyucu toprak işleme yöntemleri geliştirilmiştir. Burada amaç, tarla yüzeyini en az % 30 oranında bitki artığı ile kaplı tutarak toprak işleme yoğunluğunu azaltmaktır. Koruyucu toprak işleme; şeritsel toprak işleme, ekim sırasında toprak işleme, malçlı toprak işleme, azaltılmış toprak işleme ve doğrudan ekim yöntemlerinden oluşur. Doğrudan ekimde ekim sonrası kültürel işlemler için ikincil toprak işleme aletleri kullanılabilir. Doğrudan ekimin bir uygulaması olan sıfır toprak işlemede tüm vejetasyon süresince hiçbir toprak işlemesi yapılmaz.

Bu çalışmada özellikle koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekimin dünyada ve Türkiye’deki durumu ortaya konulmuş, Ege Bölgesi’nde ve Türkiye’de farklı ürünlerde doğrudan ekim ve koruyucu toprak işleme ile ilgili olarak yapılan araştırma sonuçları verilmiştir. Ayrıca ülkemizde kısa ve uzun dönemde konu ile ilgili yapılması gerekenler açıklanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Koruyucu toprak işleme, doğrudan ekim

SONUÇ

Koruyucu toprak işlemenin başarısı arazinin topoğrafyasına, iklime, mekanizasyon düzeyine bağlıdır. Koruyucu toprak işleme yıllık yağış ortalaması 200-500 mm arasında olan bölgelerde uygulanabilir. Bunun yanında kurak bölgelerde iyi bir planlama ile toprak işleme sayısı azaltılarak topraktaki suyun daha iyi depolanması, böylece bitkilerin kullanabileceği ilave su nedeniyle verimde artış sağlanacağı düşünülmektedir. Koruyucu toprak işlemenin ve bunun alt grubunu oluşturan doğrudan ekimin başarısı zamanında ve uygun ekipmanların kullanılmasına bağlıdır.

Doğrudan ekim makinalarının performansı üzerinde çok sayıda faktörün etkisi bulunmaktadır. Bu faktörler hem birbirleri ile hem de makine üniteleri ile etkileşim içindedir. Optimum işletme koşulları ile en uygun makina özelliklerinin belirlenmesinde bu faktörlerin göz önünde bulundurulması gerekir. Dünya genelinde birçok ülkede başarıyla uygulanan, ülkemizde ise henüz istenen düzeye ulaşmamış olan doğrudan ekimin başarılı bir şekilde uygulanması, performansını etkileyen faktörlerin çok iyi bilinmesine bağlıdır.

Son yıllarda artan enerji ve iş gücü maliyetleri sonucunda ülkemizde tarımsal ürünlerin karlılığı hızla düşme eğilimi göstermektedir. Bu durum insanlığın her zaman gereksinim duyduğu tarımsal üretimin bir ölçüde hedefinden sapmasına yol açmıştır. Globalleşen dünyada ülke pazarları her konumda olduğu gibi tarım ürünlerinde de tüm ülkelere açık hale gelmiştir. Dünya pazarında yer bulabilmemiz veya ülke pazarına yerli üretimimizle hakim olmamız için mutlaka ürünü ucuza mal edip uygun fiyatla pazara sunmak gerekmektedir. Ayrıca bizden sonraki nesillere üretim yapabilecekleri bir çevre bırakmamız bizim insanlık adına en önemli görevlerimizdendir. Bu nedenle koruyucu toprak işleme ve doğrudan ekim büyük önem taşımaktadır.

MAKALENİN TAMAMI ⬇️